Тошкент вилоятидаги экорейд натижалари эълон қилингач, тармоқларда ҳаво ифлосланиши ўлчовининг тўғрилиги бўйича баҳслар пайдо бўлди. Эковазирлик нормадан ошиш кузатилмаганини айтди. Маълум қилинишича, Тошкентга кирувчи ҳаво оқимларининг 80 фоизи иссиқхона концентрацияси юқори ҳудудлардан ўтади.
Тошкент вилояти ва шаҳрида атмосферага зарар етказаётган 46 та иссиқхонанинг фаолияти тўхтатилди. Бундан ташқари, 426 та иссиқхона эгалари чанг-газ тозалаш ускуналарини ўрнатиш зарурлиги, шунингдек, резина ва бошқа чиқиндилардан ёқилғи сифатида фойдаланиш тақиқлангани ҳақида огоҳлантирилди.
2024 йилда Ўзбекистонда парламент сайлови бўлди, энергия тарифлари кескин ошди, болаларни зўравонликнинг барча шаклларидан ҳимоя қилиш тўғрисида узоқ кутилган қонун қабул қилинди, мамлакат Олимпия ва Паралимпия ўйинларида ғалабаларга эришди… Ўтаётган йил якунлари — «Газета.uz» обзорида.
Экология вазирининг буйруғи билан атмосфера ҳавосини ифлослантирувчи манбаларни хатловдан ўтказиш ҳамда унга ташланадиган ифлослантирувчи моддалар миқдорини белгилаш тўғрисидаги йўриқнома тасдиқланди.
Ҳиндистонда ҳаво сифати янада ёмонлашганидан сўнг Нью Деҳли ва унга яқин ҳудудларда чекловлар кучайтирилди. Гибрид дарслар 10−12-синфлардан ташқари барча синфларга татбиқ этилди. Ходимларнинг 50 фоизига уйдан ишлашга рухсат берилди. Кўплаб қурилиш ишлари тақиқланмоқда.
Маҳаллалар уюшмаси Тошкент шаҳар бошқармаси бошлиғи Фурқат Маҳмудхўжаев иссиқхоналар сабаб пойтахт ҳавоси кескин ёмонлашаётгани ҳақида мурожаат билан чиқди. Шаҳар ҳокимлиги ҳолат юзасидан ишчи гуруҳ тузилиб, корхоналарни текшириш ишлари олиб борилаётганини маълум қилди.
Ҳавонинг кучли ифлосланиши сақланиб қолаётгани сабабли Покистоннинг Лаҳор шаҳрида юзлаб одамлар нафас олиш муаммолари билан касалхонага ётқизилди. Ҳукумат мактаблардаги барча синфларни онлайн таълимга ўтказди ва аҳолини январь ойи охиригача кўчаларда ниқоб тақишга чақирди.
Покистоннинг Лаҳор шаҳрида ҳавонинг хавфли сифати туфайли бошланғич мактаблар бир ҳафтага ёпилди. Дам олиш кунларида ифлосланиш рекорд даражага етди. Покистон бунда «Ҳиндистон шамоллари»ни ҳам айбламоқда. Ҳудудда ходимларнинг ярми уйдан ишлаш тартибига ўтди. Қатор чекловлар жорий этилди.
Бош прокуратура 22 октябрдан Тошкент шаҳри ва вилоятида атроф-муҳитга таъсири юқори бўлган корхоналарни текширишни бошлади. Назорат органи фильтрловчи ускуналарни ўрнатиш ишлари кечикаётганини таъкидлади. Пойтахтда 31 та корхонадан фақат 8 таси бундай ускуналарни ўрнатган.
Тошкентда PM2,5 майда заррали чанглар таъсири оқибатида йилига 3042 киши бевақт вафот этмоқда. Жаҳон банки ҳисоботида қайд этилишича, аҳоли саломатлигига етказилаётган зарар 488,4 млн долларга баҳоланмоқда. Пойтахт аҳолисининг 83 фоизи ҳавоси юқори даражада ифлосланган ҳудудларда истиқомат қилади.
Ўзбекистонда ҳаво ифлосланиши ҳақида гап кетса, кўпинча «чанг» эсланади. У ҳақиқий муаммони хаспўшлашнинг қулай воситасига айланган. Ҳаво ифлосланишида чангнинг роли қандай, 2021 йил ноябрида Тошкент нима учун чангга кўмилди ва муаммони қандай ҳал қилиш мумкин? «Газета.uz» жавоб излайди.
Ҳаво ифлосланиши инсон саломатлиги учун энг жиддий экологик таҳдидлардан бири. Муаммо йилига 4,2 млн кишининг бевақт ўлими сабаби бўлмоқда. Дунё мамлакатлари бунга қарши қандай курашаётгани — Марказий Осиёда тоза ҳаво яратиш конференцияси шарҳида.
Америка ҳаво сифати индекси бир усулда, Ўзбекистонники эса бошқа усулда ҳисобланади. IQAir сайтиники ҳам алоҳида. Бу ҳақда Сент-Луисдаги (АҚШ) Вашингтон университети профессори Жей Тёрнер сўзлаб берди. У нафақат миллий, балки ҳудудий стандартларни ҳам қабул қилиш муҳим эканлигини қайд этди.
Ўзбекистон пойтахтидаги экологик вазиятдан келиб чиқиб, шаҳар ҳудуди экологик ҳудудларга ажратилади. Транспорт воситаларининг ҳавога чиқараётган зарарли моддалари даражасига қараб уларга ёрлиқ ёпиштирилади. Ёрлиқ рангига қараб айрим экологик зоналарга кириш босқичма-босқич чекланади. Видео.
Тошкент экологик зоналарга бўлинади. Уларга киришни автомобиль чиқарадиган ифлослантирувчи моддалар даражасига қараб чеклаш режалаштирилган. Бу даражани аниқлаш ва автомобилни RFID стикерлари билан белгилаш Файзободдаги диагностика марказида бўлади. Президент марказ фаолияти билан танишди. Фото.
Гидрометеорология хизмати агентлиги ва «Замин» фондининг қўшма лойиҳаси асосида ҳаво сифатини мониторинг қилувчи 8 та станция олиб келинди. Улар Тошкент шаҳри ҳамда Андижон, Наманган, Навоий, Фарғона, Бухоро, Қашқадарё ва Тошкент вилоятларига ўрнатилади.
Ўзбекистонда 1 мартдан аҳолини чанг бўрони ва ҳаво ифлосланишидан огоҳлантиришни бошлаш режалаштирилмоқда. Қурилиш объектларида чанг ва қум заррачаларининг ҳавога кўтарилишини бартараф этиш бўйича мажбурий талаблар жорий этилади.
Парижликлар йўлтанламаслар учун автотураргоҳлар нархини уч баробар ошириш тартибини қўллаб-қувватлади. Франция пойтахти расмийлари шу йўл билан ушбу турдаги автомобилларнинг ҳавони ифлослантиришига қарши курашиб, йўл ҳаракати хавфсизлигини яхшилашни истамоқда.
«Газета.uz» таҳририяти биноси томига ҳаво сифатини ўлчовчи IQAir датчиги ўрнатилди. Ундан олинган маълумотлар кўпчилик ҳаво сифатини текшириш учун фойдаланадиган iqair.com порталидаги умумий тармоққа юкланмоқда. Бу маълумотлар келгусида сайтимизда тўғридан-тўғри кўрсатиб борилади.
Экология вазирлиги Тошкентда ҳаво сифатини яхшилаш учун қилиниши лозим бўлган шошилинч чораларни эълон қилганди. Вазирлик раҳбари Азиз Абдуҳакимов «Газета.uz»га берган интервьюсида ҳаво ифлосланишининг сабаблари, Аи-80 бензинини чеклаш ва қурилишларни тақиқлаш каби таклифлар мазмунини тушунтирди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг